Niet zo heel lang geleden kopte het FD: ‘Particuliere belegger blijft zich na de crises stoten aan dezelfde steen. Zij zijn slechte beleggers, blijkt uit talrijke onderzoeken. Te emotioneel, te veel transacties, te veel risico, instappen op het hoogtepunt en uitstappen op het dieptepunt. De particuliere belegger maakt zo ongeveer elke fout in het beleggingsboekje. Gevolg: zijn rendement blijft achter – soms ver achter – bij dat van de markt.’ Na het lezen van het artikelen dacht ik: waarom alleen de particulier, volgens mij doen professionele beleggers het niet veel beter. Is het niet zo dat 90% of meer van de professionele beleggingsfondsen de markt niet weten te verslaan. En hoe kan het zijn dat professionele analisten, ofwel mensen die betaald worden om ergens rationeel over na te denken, zich te verdiepen in de materie het als een groep toch slechter doen dan de markt?
Met
belangstelling lees ik de laatste tijd de productrecensies van Marcel Tak over
verschillende Nederlandse hedge funds. Hierin neemt Tak de verantwoordelijke
fondsmanagers de maat op het gebied van de aangeboden informatie, de kosten en
de geleverde prestaties. In oktober
waren dat Frog Fund, HiQ Market Neutral
Fund en Fundamental Value, Antaurus Europe Fund, Fonds Bloemendaal en de 4
hedge funds van Inmaxxa die samen het paraplufonds Alpha High Performance
vormen.
Deze
fondsen zijn opgenomen in De Hollandse Hedge Fund Index die thans uit 27
fondsen zijn opgenomen. De prestatie van
de Hollandse Hedge Fund Index (HHFI) is sinds haar introductie 2009 niet om
over naar huis te schrijven. Een magere samengestelde-0,15% over bijna vijf
jaar, waarvan de laatste 2 jaar en 9 maanden zelfs -13,18%. Voor 2013 laat de index een rendement zien
van -2,73%, zie ook tabel. YTD staan er
16 fondsen in de plus met een gemiddeld+5,58% . Wetende dat er per saldo door
de 27 fondsen een min van -2,73% is neergezet, betekent dat de resterende 11
fondsen een aanzienlijk negatief rendement hebben gerealiseerd. Gebruik deze
link www.iexprofs.nl/productselector/resultaat.aspx?type=2 voor een totaaloverzicht van de individuele
fondsprestaties.

Uit
de vijf recensies van Tak blijkt dat de fondsen in geen enkel geval de
afgegeven rendementdoelstelling halen. Hij geeft hiervoor ook duidelijk oorzaak aan. De
vaste beheerkosten zijn in een aantal gevallen zonder meer zeer hoog te noemen
zijn. Zo bedroeg de kosten van Alpha Global Index Trader, inclusief
transacties, naar schatting 11% in 2012. Andere fondsen brengen jaarlijks standaard 2% tot 3% in rekening ter dekking
van salarissen, administratie en vergunningkosten. Maar daar blijft het niet
bij, daarnaast rekenen deze fondsen ook een performance fee van minimaal 20% en
die zelfs kan oplopen tot 30% van de waardegroei.
Naast
Marcel Tak heb ik twee van de vijf gerecenseerde fondsmanagers in het verleden
zelf geïnterviewd. In februari 2012 uitte ik bij één van hen, Frans Schreiber
van het All Markets Fund, mijn zorgen
over de stand van zaken binnen de Nederlandse hedgefonds industrie.
Ik
legde Frans het volgde voor: het
afgelopen jaar heb ik mij verdiept in de Nederlandse hedgefonds industrie. Het
lijkt me dat de sector niet uitblinkt in professionaliteit. Hoewel de meeste
beheerders hoog opgeleid zijn, constateer ik dat veel fondsen een kwijnend
bestaan lijden door het geringe belegd vermogen en dat er zo nu en dan forse
verliezen van 20% of meer worden geleden, waardoor men zich mag afvragen of er
überhaupt sprake is van het afdekken van risico’s. En deze fondsen maken ook
nog eens onderdeel uit van de Nederlandse HFI. De meeste fondsen zijn opgericht
vanuit de gedachte ‘we hebben een goed product, dan komt het geld vanzelf wel’.
Maar dat laatste blijkt in de praktijk vaak erg tegen te vallen.
Frans:
Ik ben wel heel positief over de Nederlandse hedgefonds industrie. Er is een
tweetal duidelijk aanwijsbare redenen waarom deze industrie in Nederland nog
gering in omvang is. De gemiddelde bestaansduur van veel fondsen is kort en het
belegde vermogen te laag. Institutionele beleggers zoals pensioenfondsen mogen
pas beleggen in een fonds als het gedurende langere tijd een goed trackrecord
heeft en een bepaalde vermogensomvang heeft. Jammer is dat IMQubator, een
project van een groot Nederlands pensioenfonds, van de €250 mln die zij
beschikbaar heeft gekregen ter bevordering van de Nederlandse
beleggingsindustrie, het vooral zoekt in grote (€25 mln) fondsen. Veel kleinere
fondsen zouden gebaat zijn met een feeders capital van zeg €5 mln. Maar ik ben
optimistisch, ik zie veel talent en weet dat beleggers managed futures
(absoluut rendementfondsen) nodig hebben om een beter rendement-risicoverhouding
van hun portefeuille te verkrijgen. De beste presterende beleggers in de wereld,
zoals de Endowments van de Amerikaanse universiteiten, hebben maar liefst 25%
van hun kapitaal in absoluut ‘return’-fondsen zitten.
De
fondsen zijn te klein en moeten groter worden om vermogen toegewezen te
krijgen, maar krijgen geen vermogen
toegewezen omdat ze te klein zijn. Dit heeft een nogal hoog
‘kip-en-het-ei-gehalte’.
Frans: Inderdaad.